Dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych, zwana również Dyrektywą MiFID, ma chronić interesy klientów wszystkich podmiotów świadczących usługi lub zajmujących się doradztwem w zakresie inwestycji. Zadaniem Dyrektywy jest zwiększenie przejrzystości działań instytucji finansowych na każdym etapie procesu inwestycyjnego. Zgodnie z dyrektywą wszelkie informacje, które firma inwestycyjna kieruje do klientów, muszą być rzetelne, transparentne, przekazane w sposób uczciwy, zrozumiały i niewprowadzający w błąd. Powinny również obowiązkowo zawierać stosowane przez firmę wytyczne oraz ostrzeżenie o ryzyku związanym z inwestowaniem w dane instrumenty. Zasada rzetelności oraz przejrzystości dotyczy zarówno treści informacji, jak i sposobu ich prezentacji. Dyrektywa ma zastosowanie w odniesieniu do następujących aspektów działalności firmy: – klasyfikacji klientów, – obsługi zleceń, – oceny wiedzy i doświadczenia Klienta w odniesieniu do produktów złożonych (test adekwatności) – przechowywania danych na temat transakcji, – polityki informacyjnej (gwarancja najlepszego wykonania). Ponadto Dyrektywa MiFID wprowadza zasadę paszportyzacji, która umożliwia swobodne świadczenie usług na terenie całej Unii bez konieczności spełniania dodatkowych wymagań nakładanych przez władze danego kraju. W praktyce oznacza to, iż firma, która działa zgodnie z MiFID na terenie własnego kraju, może prowadzić usługi inwestycyjne lub prowadzić działalność inwestycyjną na terenie wszystkich krajów Wspólnoty bez uzyskiwania odrębnych pozwoleń. Klasyfikacja klientów Dyrektywa wyróżnia 3 kategorie klientów. Są to: -Klienci Detaliczni, -Klienci Profesjonalni – np. instytucje kredytowe, zakłady ubezpieczeń, fundusze emerytalne, podmioty lokalne itp. -Uprawnieni Kontrahenci. Do tej kategorii zaliczamy: instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa inwestycyjne, fundusze emerytalne i spółki zarządzające takimi funduszami, banki centralne, zakłady ubezpieczeń, fundusze zbiorowego inwestowania, krajowe władze rządowe i ich urzędy, organizacje pozakrajowe. W podstaw takie kategoryzacji leży przekonanie, iż klienci różnią się wiedzą oraz doświadczeniem, a tym samym w różny sposób są przygotowani do zawierania transakcji na danym instrumencie i wymagają innego poziomu ochrony. Najczęściej przyporządkowanie klienta detalicznego do danej kategorii odbywa się za pomocą wstępnego profilu inwestycyjnego klienta (tworzonego automatycznie przez system na podstawie udzielonych przez niego informacji), a następnie za pomocą testu adekwatności. W teście klient odpowiada na pytania dotyczące wcześniejszych transakcji na określonych instrumentach oraz musi się wykazać wiedzą na temat związanego z nim ryzyka. Na podstawie odpowiedzi firma określa, czy dany instrument jest dla Klienta odpowiedni (jeśli uzna, iż nie – musi poinformować o tym fakcie klienta na piśmie, ostrzegając jednocześnie przed ryzykiem). Natomiast w przypadku klienta profesjonalnego i uprawnionego kontrahenta zakłada się, iż posiadają oni wystarczającą wiedzę o danym produkcie i ryzyku transakcji. Reasumując, należy stwierdzić, iż każda kategoria związana jest z różnym poziomem ochrony – czyli zakresem informacji przekazywanych klientowi. I tak, przed zawarciem transakcji klient detaliczny powinien otrzymać następujące informacje: – dane na temat usługi, która ma być świadczona na rzecz klienta, – szczegółowy opis związanego z nią ryzyka, – rekomendację, określającą czy określone instrumenty są dla klienta odpowiednie (po przeprowadzeniu testu adekwatności), – wykaz kosztów i opłat związanych ze świadczonymi usługami inwestycyjnymi, – potwierdzenie zawarcia transakcji, zawierające nazwę instrumentu, jego ceną, datę i czas zawarcia transakcji, – informacje o prawach i obowiązkach związanych ze świadczoną usługą inwestycyjną, – informacje dotyczące konfliktów interesów, które istnieją bądź mogą wystąpić w trakcie świadczenia usługi inwestycyjnej. Ponadto transakcje na instrumentach, obejmujących gwarancje stron trzecich, są zabronione dla klientów detalicznych. Dla porównania – zakres informacji i ochrony w przypadku uprawnionego kontrahenta ogranicza się jedynie do informacji dotyczącej konfliktu interesów. Obsługa zleceń Zgodnie z Dyrektywą jednym z obowiązków firmy inwestycyjnej należy rejestrowanie zleceń oraz informowanie klientów detalicznych o wszelkich istotnych trudnościach w realizacji zleceń.