Tym, co różni banki spółdzielcze od banków działających w formie spółek akcyjnych czy przedsiębiorstwa państwowego, jest inne podejście do zasady maksymalizacji zysków. Osiąganie jak największego wolumenu zysku jest bowiem w bankach spółdzielczych nie celem, lecz środkiem do realizacji celów poszczególnych członków spółdzielni. Mówiąc w dużym uproszczeniu, BS dąży do maksymalizacji zysków przede wszystkim po to, by lepiej wypełniać swoje zadania statutowe. Warto bowiem przypomnieć, iż BS-y są de facto spółdzielniami, które prowadzą działalność bankową. Z jednej strony funkcjonują w oparciu o prawo spółdzielcze, a także tzw. ustawę „milenijną”, z drugiej strony – podlegają ustawie Prawo bankowe. Oznacza to, iż banki spółdzielcze (w odróżnieniu od SKOK-ów) są objęte polskim systemem gwarantowania przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny i – jak banki komercyjne – podlegają nadzorowi KNF. Jednak właścicielami tych banków nie są spółki akcyjne, a członkowie spółdzielni – czyli po prostu klienci. Chociaż banki spółdzielcze mają w Polce długą tradycję, a zakres świadczonych przez nie usług w niczym nie ustępuje bankom komercyjnym, ta część sektora bankowego posiada charakter niszowy. Z reguły są to banki mniejsze, silnie powiązane z lokalnymi rynkami, kierujące swoją ofertę do określonej grupy klientów (rolników, drobnych przedsiębiorców, mieszkańców danego regionu). Obecnie funkcjonują w Polsce 574 banki spółdzielcze, zatrudniające prawie 33 tys. pracowników i zjednoczone w trzech dużych zrzeszeniach. Są to: – Spółdzielcza Grupa Bankowa, którą tworzą Banki Spółdzielcze i Gospodarczy Bank Wielkopolski SA., – Mazowiecki Bank Regionalny i zrzeszone banki spółdzielcze, – Bank Polskiej Spółdzielczości i skupiona wokół niego grupa. Wartość aktywów bilansowych wszystkich banków spółdzielczych wynosi ponad 78 mld zł., przy 7,8 mld zł kapitałów własnych. Oferta Banki spółdzielcze oferują obecnie pełne spectrum usług bankowych. Zajmują się m.in. przyjmowaniem wkładów pieniężnych, udzielaniem pożyczek i kredytów konsumenckich oraz prowadzeniem rachunków bankowych. W ofercie banków znajdują się również takie czynności, jak wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu, przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych, udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych, udostępnianie skrytek oraz sejfów, przechowywanie papierów wartościowych, rozliczenie i umorzenie pieniądza elektronicznego (ta ostatnia usługa jest dostępna tylko w bankach, które uzyskały zezwolenie KNF i które posiadają fundusze własne przewyższające równowartość jednego miliona euro). W ostatnich latach BS-y rozwijają również bankowość inwestycyjną oraz elektroniczną (najczęściej są to podstawowe usługi typu home banking). Zakres działalności Bank spółdzielczy prowadzi swoją działalność na terenie powiatu, w którym znajduje się jego siedziba oraz ościennych powiatów, w których posiada swoje placówki. Może jednak operować na terenie województwa, jednak tylko wtedy, gdy jego fundusze własne przekraczają 1 mln euro, a jednocześnie są mniejsze niż 5 mln euro. W przypadku, w którym fundusze własne banku są wyższe niż równowartość tej ostatniej kwoty, bank może oferować swoje usługi na terenie całego kraju. Obecnie działa w Polsce blisko 5 tysięcy placówek, należących do różnych banków spółdzielczych. Atuty banków spółdzielczych Indywidualizacja i personalizacja zamiast segmentacji – tak w skrócie należy określić politykę banków spółdzielczych wobec swoich klientów. Charakterystyczną cechą banków spółdzielczych jest ich konsekwentna orientacja na sektor MŚP, rolnictwo i lokalne samorządy, a więc podmioty raczej zaniedbywane przez wielkie banki komercyjne, kierujące się zasadą maksymalizacji zysków. Kolejną zaletą banków spółdzielczych jest ich silna integracja z miejscową społecznością. Banki przywiązują dużą wagę do bliskich relacji ze środowiskiem lokalnym i samorządem gminnym, często włączając się w rozmaite akcje o charakterze społecznym i charytatywnym. W skali lokalnej coraz częściej stają się alternatywą dla mocno scentralizowanych banków sieciowych, czego potwierdzeniem jest ich rosnący udział w rynku obsługi bankowej MŚP.