Jak wynika ze statystyk, coraz większa liczba polskich przedsiębiorców docenia zalety franchisingu, który w wielu przypadkach staje się alternatywną firmą finansowania działalności gospodarczej i umożliwia zwiększenie zysków ze sprzedaży. Koncepcja rozwoju przedsiębiorstw w sieci zyskuje popularność zwłaszcza w takich obszarach gospodarki, jak branża gastronomiczna, kosmetyczna, finansowa, AGD/RTV, stacje paliw, telekomunikacja. Czym jest franczyza Najogólniej można stwierdzić, iż jest to rodzaj działalności, w której dwa prawnie i finansowo odrębne niezależne przedsiębiorstwa zawierają porozumienie o kompleksowej i stałej współpracy. Najważniejszym elementem tego porozumienia jest licencja, którą jedna strona (franczyzodawca) udziela drugiej stronie (franczyzobiorcy). Licencja daje franczyzobiorcy prawo do prowadzenia działalności pod znakiem towarowym franczyzodawcy z wykorzystaniem całego know-how partnera: czyli jego wiedzy technicznej, praw własności intelektualnej oraz przemysłowej, a także sprawdzonych metod działania. Franczyzobiorca korzysta więc z doświadczenia franczyzowawcy w zakresie sprzedaży konkretnych towarów albo usług i zyskuje wsparcie dużego partnera o ugruntowanej pozycji na rynku. W umowie zawartej między dwoma podmiotami franczyzodawca zobowiązuje się do służenia drugiej stronie stałą pomocą handlową i techniczną, lecz jednocześnie nakłada na franzyzobiorcę określone wymogi i obowiązki. Ta forma działalności daje obu partnerom wymierne korzyści. Franczyzodawca dynamicznie rozwija swoją sieć dystrybucyjną, nie ponosząc przy tym większych kosztów związanych z rozbudową firmy. Jednocześnie uzyskuje dodatkowe źródła dochodu, jakim są wnoszone przez partnera opłaty bieżące oraz licencyjne. Natomiast franczyzobiorca zyskuje wsparcie w wielu obszarach funkcjonowania firmy – jest to najczęściej partycypacja w kosztach związanych z adaptacją lokalu, rozmaite szkolenia zwiększające efektywność sprzedaży, w niektórych przypadkach stosowanie odroczonych terminów płatności, działania promocyjne oraz marketingowe. Na co może liczyć franczyzobiorca Jednym z argumentów przemawiających za wejściem do sieci są zdecydowanie niższe nakłady finansowe związane z uruchomieniem własnej działalności, niż gdyby przedsiębiorca czynił to samodzielnie. Franczyzodawca – korzystając z posiadanego doświadczenia – jest w stanie zminimalizować ponoszone na tym etapie wydatki. Pomoc związana z uruchomieniem działalności firmy obejmuje między innymi wybór odpowiedniej lokalizacji, pomoc prawną w zakresie nabycia praw do lokalu oraz pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania, przygotowanie planów remontu, aranżacji i umeblowania lokalu ( wielu przypadkach franczyzobiorca bierze na siebie koszty związane z jego wyposażeniem). Jest to również wsparcie w doborze asortymentu oraz wizualnej identyfikacji placówki. Kolejną formą pomocy dla franczyzobiorcy są szkolenia dla właściciela firmy oraz jego pracowników: zarówno produktowe, jak i ogólne (z zakresu księgowości, marketingu i merchandsingu, zarządzania zasobami ludzkimi itp.). Umowa franczyzowa Podstawę współpracy między partnerami stanowi umowa franczyznowa, która dokładnie określa prawa i obowiązki każdej strony, natomiast pod względem prawnym jest umową nienazwaną, co oznacza, że zarówno franczyzobiorca, jak i franczyzodawca mogą kształtować jej treść w sposób dowolny. Powszechnie stosowany w takich umowach jest zapis narzucający franczyzobiorcy zakaz ujawniania poufnych informacji. Franczyzobiorca zobowiązuje się do tego, iż będzie wykorzystywał przekazane mu informacje, stanowiące know-how partnera, wyłącznie do celów związanych z prowadzeniem działalności franczyzowej. Będzie mógł również przekazywać ją swoim pracownikom, jednakże tylko w takim w zakresie, jakiego wymagają ich obowiązki służbowe. Warto dodać, iż zakaz ujawniania informacji poufnych z reguły obowiązuje franczyzobiorcę również po rozwiązaniu lub wypowiedzeniu umowy, a za nieprzestrzeganie zakazu mogą mu grozić wysokie kary pieniężne. Kolejnym zakazem, który pojawia się w umowach franczyzowych, jest zakaz świadczenia działalności konkurencyjnej. Warto jednak wspomnieć, iż ów zakaz powinien w równym stopniu dotyczyć obu partnerów. Tak więc, z jednej strony franczyzobiorca nie może (sam lub za pośrednictwem osób trzecich) prowadzić na określonym terenie działalności pokrywającej się z działalnością franczyzodawcy, z drugiej strony – partner sieciowy nie powinien w sąsiedztwie franczyzobiorcy otwierać kolejnych punktów, które mogłyby zagrozić jego zyskom. W niektórych umowach franczyzowych pojawiają się także ustalenia dotyczące obowiązku korzystania z usług wskazanych przez partnera dostawców oraz cen sugerowanych lub cen maksymalnych. Ponadto umowa dokładnie określa rodzaj i zakres udzielanego przez franczyzodawcę wsparcia, wysokość opłaty licencyjnej, minimalnej opłaty bieżącej, minimalnej ilości zamawianych produktów itp. Należy zaznaczyć, iż umowa musi być komplementarna z pozostałymi elementami pakietu franczyzowego, zwłaszcza z podręcznikiem operacyjnym, zawierającym najważniejsze wytyczne dotyczące funkcjonowania nowej placówki.