Zaciągnięcie kredytu gotówkowego lub hipotecznego coraz częściej jest związane z wykupieniem pakietu ubezpieczeń. Niektóre ubezpieczenia stanowią dodatkowy element oferty kredytowej, inne mają charakter obowiązkowy. Do najczęściej proponowanych przez banki rodzajów ubezpieczeń należą: ubezpieczenie na życie oraz ubezpieczenie od utraty pracy, zaś w przypadku kredytu hipotecznego – ubezpieczenie nieruchomości od ognia, wody, zawalenia oraz innych zdarzeń losowych, a także ubezpieczenie pomostowe i ubezpieczenie niskiego wkładu własnego. Ubezpieczenie pomostowe Ubezpieczenie pomostowe stanowi dla banku dodatkowe zabezpieczenie kredytu hipotecznego i jest obowiązkowo płacone przez kredytobiorcę do momentu wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Ponieważ w zależności od sytuacji wpis trwa od kilku tygodni do nawet kilku lat (jeśli dom jest budowany systemem gospodarczym), bank rekompensuje sobie ponoszone w tym czasie ryzyko, ubezpieczając kredyt w towarzystwie ubezpieczeniowym i przerzucając koszty kredytu na klienta. Sposób, w jaki kredytobiorca opłaca ubezpieczenie pomostowe, bywa różny. Niektóre banki wymagają, by kredytobiorca opłacił ubezpieczenie z góry za pół roku, jeszcze inne domagają się składek kwartalnych lub miesięcznych. Najczęściej jednak ubezpieczenie pomostowe jest doliczane do podstawowego oprocentowania kredytu – z reguły jest to podwyżka w wysokości 1 punktu procentowego (w niektórych bankach – nawet 2 punkty procentowe). Warto pamiętać, iż tylko nieliczne banki same sprawdzają informacje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych. Może się więc zdarzyć, iż mimo wpisu hipoteki do księgi wieczystej, kredytobiorca będzie nadal płacił wyższe raty. Większość banków obniża marżę kredytu dopiero po przedstawieniu dokumentu, potwierdzającego fakt ustanowienia zabezpieczenia. Należy więc taki dokument jak najszybciej do banku dostarczyć. Ubezpieczenie pomostowe jest najbardziej dotkliwe dla tych kredytobiorców, którzy budują dom od podstaw, czyli od tzw. „dziury w ziemi”. Jak wyliczyli finansowi eksperci, koszt ubezpieczenia pomostowego może dochodzić nawet do 8 tys. zł rocznie. W przypadku budowy trwającej kilka lat ubezpieczenie pomostowe ma więc realny wpływ na rzeczywiste koszty kredytu. Na zakończenie warto dodać, iż w przypadku, gdy kredytobiorca nie spłaca kredytu i bank otrzymuje odszkodowanie z towarzystwa ubezpieczeniowego (które de facto spłaca wówczas za klienta kredyt), to i tak ma ono prawo do dochodzenia swojej należności od klienta. Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Jest to ubezpieczenie narzucane przez bank tylko w takim przypadku, gdy kredytobiorca wnosi bardzo niski wkład środków własnych na zakup lub budowę nieruchomości lub też w ogóle nie partycypuje w kosztach zakupu (innymi słowy – kupuje mieszkanie w całości na kredyt). Najczęściej banki pobierają wówczas z góry składkę za okres 3 – 5 lat w wysokości 3 -4,5% brakującego wkładu. Po tym okresie bank ponownie wylicza, jakim procentem wartości nieruchomości jest aktualnie saldo zadłużenia i w zależności od wyników odstępuje od ubezpieczenia lub go przedłuża (pobierając równocześnie kolejną opłatę). Ubezpieczenie na życie Coraz częściej banki domagają się wykupienia przez klienta polisy ubezpieczeniowej na życie, zwłaszcza wówczas, gdy kredytobiorcą jest jedyny żywiciel rodziny, singiel lub osoba samotnie wychowująca dzieci. Zazwyczaj kwotą polisy jest wówczas wartość kredytu, co daje bankom gwarancję, iż w przypadku śmierci kredytobiorcy towarzystwo ubezpieczeniowe spłaci resztę zadłużenia. Uprawnienia z takiej polisy są w umowie przepisywane na bank. Z reguły w przypadku ubezpieczeń na życie banki stosują dwojaką strategię: – wykupienie ubezpieczenie ma charakter dobrowolny i wiąże się z korzystniejszymi dla klienta parametrami kredytu (np. bank nie pobiera prowizji za jego udzielenie lub obniża nominalne oprocentowanie kredytu o 1,5 do nawet 3 punktów procentowych), – ubezpieczenie na życie jest warunkiem sine qua non otrzymania kredytu. Warto podkreślić, iż w pierwszym przypadku banki dość często oferują klientowi możliwość przystąpienia do ubezpieczenia grupowego, co jest wariantem zdecydowanie tańszym, niż indywidualne wykupienie polisy. Niemniej jednak, w zależności od opcji i zakresu ochrony, koszty polisy mogą się wahać od kilkuset do 1 -3 tys. zł rocznie. Kredytobiorcy, którzy zdecydują się na wykupienie polisy na życie, zawsze powinni się upewnić, czy w razie ich śmierci ubezpieczyciel wypłaci bankowi kwotę zadłużenia brutto (tzn. wraz ze wszystkimi ewentualnymi opłatami). Ubezpieczenie od utraty pracy Utrata pracy jest równoznaczna z utratą źródła dochodu, a tym samym z niemożnością spłacania przez kredytobiorcę swoich zobowiązań. Aby zabezpieczyć się przed taką sytuacją, banki proponują klientom kolejny rodzaj ubezpieczeń. Polisy od utraty pracy – korzystne dla banku – zawierają jednak szereg wyłączeń i ograniczeń, niekonieczne korzystnych dla samego klienta. Z reguły ubezpieczenie zawiera zapis, iż przez pierwsze pół roku lub rok od momentu utraty pracy towarzystwo ubezpieczeniowe będzie wypłacać kwotę, która pokryje ratę kredytu. Uczyni tak jednak pod pewnymi warunkami. Klient może stracić prawo do odszkodowania, kiedy: – koniec zatrudnienia nastąpił w wyniku wygaśnięcia umowy na czas określony, – rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło na wniosek klienta lub za porozumieniem stron (tak więc odszkodowanie przysługuje tylko wówczas, gdy kredytobiorca stracił pracę z winy pracodawcy i może ten fakt udokumentować), – utrata pracy nastąpiła w tzw. okresie karencji, czyli w ciągu 60 dni od zawarcia polisy, – utrata zatrudnienia nastąpiła w wyniku odmowy przyjęcia przez ubezpieczonego nowych warunków pracy lub płacy.