Gdzie korzystnie ulokować nadwyżkę środków finansowych? Które instrumenty finansowe dają największą stopę zysku? Jakie metody inwestowania są bezpieczne, a jakie charakteryzują się zwiększonym poziomem ryzyka? Na te pytania oraz szereg innych może nam odpowiedzieć doradca finansowy. Dynamiczny rozwój rynku kapitałowego zaowocował powstaniem wielu instrumentów finansowych umożliwiających osiągnięcie zysku z zainwestowanego kapitału. Jednak dla przeciętnego Kowalskiego, który nie widzi różnicy pomiędzy Funduszem Inwestycyjnym i Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych, lokatą progresywną i lokatą overnight, obligacją tandetną a obligacją zamienną – samodzielne inwestowanie wydaje się zbyt trudne. Najczęściej więc korzysta z pomocy profesjonalisty, dysponującego odpowiednią wiedzą w zakresie bankowości oraz ekonomii – czyli z usług doradcy finansowego. Warto w tym miejscu określić, kim jest doradca finansowy i jakie posiada kwalifikacje oraz uprawnienia. Wyjaśnienia należy jednak zacząć od istotnej różnicy między doradcą finansowym a inwestycyjnym. Choć laikowi oba pojęcia wydają się synonimiczne, jednak w wielu aspektach obie te profesje znacznie różnią się od siebie. Działalność doradcy inwestycyjnego jest działalnością regulowaną. Oznacza to, iż aby uzyskać uprawnienia do doradzania, jak inwestować w instrumenty finansowe, a także – aby zarządzać portfelem instrumentów na zlecenie klienta, należy uzyskać licencję Komisji Nadzoru Finansowego. Jednak uzyskanie takiej licencji jest bardzo trudne i wymaga zdania trzystopniowego egzaminu, wieloletniej praktyki oraz doświadczenia (dlatego w Polsce działa zaledwie kilkuset licencjonowanych doradców inwestycyjnych). Doradca inwestycyjny musi się świetnie orientować w zagadnieniach prawnych, ekonomicznych oraz z zakresu rachunkowości, egzamin obejmuje bowiem takie działy tematyczne, jak: rynki i instrumenty finansowe, analiza i wycena instrumentów dłużnych, finanse przedsiębiorstw, zarządzanie portfelem, analiza i wycena instrumentów udziałowych, analiza i wycena instrumentów pochodnych i alternatywnych. Tymczasem, aby zostać doradcą finansowym, nie są potrzebne żadne dodatkowe uprawnienia. Doradcą finansowym może więc być nawet osoba, która nie posiada odpowiedniej wiedzy ani doświadczenia. Dlatego przed skorzystaniem z usług doradcy finansowego zawsze należy się upewnić, jakie ma kwalifikacje – np. pytając o wcześniejsze dokonania zawodowe. Ponadto, biorąc pod uwagę wymogi formalne, doradca finansowy nie ma prawa doradzać klientowi, w jakie instrumenty należy zainwestować, nie ma też prawa podejmować za niego jakichkolwiek decyzji. Może natomiast omówić wady i zalety poszczególnych produktów, zachęcając lub zniechęcając klienta do ich kupna. Jednak ocena, który z owych produktów okaże się najbardziej optymalną inwestycją, powinna leżeć wyłącznie w gestii klienta. Jest jednak oczywiste, iż w praktyce klienci doradców finansowych oczekują czegoś więcej niż przeprowadzonej przystępnym językiem charakterystyki instrumentów finansowych. Chcą znaleźć produkt adekwatny do ich potrzeb i oczekują w tym względzie porady profesjonalnego doradcy. Dobrego doradcę finansowego można poznać po tym, iż swoje rekomendacje dotyczące produktów finansowych zawsze poprzedza wnikliwą analizą potrzeb klienta, czyli tworzy jego profil inwestycyjny. Ocenia m.in. wiedzę klienta na temat funkcjonowania rynków finansowych, ustala akceptowany przez niego poziom ryzyka, pyta o oczekiwania oraz możliwości finansowe. Dopiero na tej podstawie tworzy listę inwestycji, które mogą spełnić określone w profilu kryteria i omawia z klienta wszystkie istotne parametry tych produktów (np. związane z zakupieniem danego instrumenty koszty, szacunkowy zysk, ewentualne zagrożenia, konsekwencje będące efektem rezygnacji z danego produktu przed terminem itp.). Natomiast doradcę, który zniechęca klienta do samodzielnego podejmowania decyzji finansowych i naciska na wybór określonych produktów – należy potraktować z dużą ostrożnością. Taki doradca kieruje się bowiem własnym interesem i nad dobro klienta stawia prowizję od sprzedaży. Może więc się okazać, iż rekomendowany przez doradcę produkt niekoniecznie z naszego punktu widzenia jest produktem najlepszym. Na zakończenie warto przypomnieć, iż pośrednicy kredytowi, przedstawiający siebie jako doradcy finansowi, nie ponoszą bezpośredniej odpowiedzialności wobec klienta za ewentualne skutki nierzetelnych porad.