Bank – nim wyrazi zgodę na udzielenie kredytu (obojętnie, czy klient ubiega się o kredyt hipoteczny, gotówkowy czy samochodowy) – dokonuje punktowej oceny wiarygodności wnioskodawcy oraz sprawdza w BIK-u jego historię kredytową. Wiele banków upewnia się również, czy klient nie figuruje w Krajowym Rejestrze Długów.
Obie procedury, zwane fachowo scoringiem aplikacyjnym oraz scoringiem behawioralnym, mają na celu zapewnienie wyższego bezpieczeństwa kredytodawcy oraz zmniejszenie ryzyka związanego z udzieleniem kredytu.
Mówiąc w dużym uproszczeniu – scoring aplikacyjny polega na wnikliwej analizie istotnych z punktu widzenia banku danych osobowych oraz majątkowych potencjalnego kredytobiorcy z wykorzystaniem metod statystycznych. Poszczególnym informacjom dotyczącym osoby aplikującej o kredyt zostają przypisane punkty według wcześniej przygotowanej skali. Po ich zsumowaniu bank jest w stanie ocenić stopień zdolności kredytowej wnioskodawcy (przypomnijmy – zdolność kredytowa to inaczej maksymalna wysokość raty, jaką wnioskodawca jest w stanie spłacać w trybie miesięcznym).
Ocenie podlegają z reguły następujące cechy:
– wiek, wykształcenie, zawód oraz – co dla wielu osób może być zaskoczeniem – stan cywilny potencjalnego kredytobiorcy,
– wysokość miesięcznych dochodów oraz warunki zatrudnienia (okres zatrudnienia na obecnym stanowisku, okres zatrudnienia w tym samym przedsiębiorstwie itp.),
– liczba osób pozostająca na utrzymaniu wnioskodawcy, miejsce zamieszkania oraz status mieszkaniowy.
Bank bierze również pod uwagę informacje dodatkowe (np. wykupione przez wnioskodawcę polisy ubezpieczeniowe, referencje bankowe, posiadanie telefonu, samochodu itp).
Ponadto analizie zostaje poddana dotychczasowa obsługa przez klienta produktów finansowych (rachunki rozliczeniowo-oszczędnościowe, karty płatnicze: debetowe oraz kredytowe). Równolegle bank sprawdza, czy klient nie ma zobowiązań wobec innych instytucji finansowych, czy terminowo i rzetelnie spłacał wcześniejsze zobowiązania.
Na podstawie tych danych analitycy bankowi obliczają tzw. punkt odcięcia, stanowiący dolny próg decydujący o przydzieleniu kredytu. Jeśli kredytobiorca uzyskał niższą od punktu odcięcia punktację, jego wniosek zostaje przez bank automatycznie odrzucony. Natomiast ci spośród wnioskodawców, którzy zbliżyli się do punktu odcięcia – muszą przedstawić lepsze zabezpieczenie zwrotności kredytu lub też pogodzić się z obniżeniem jego wysokości.